Robotik sistemlerle yerinde inşaat (on-site robotic construction), özelliklede akışkan ve hızlı priz alan kil ve beton karışımlarınınkullanımı, 3D baskılı konutların geleceğinde kritik bir rol oynamaktadır.Malzeme seçimi, yalnızca yapısal dayanım açısından değil, aynı zamanda baskısürecinin başarısı için de belirleyici bir unsurdur.
3D baskı inşaatında malzeme seçiminin kritik olmasının birkaç temel nedenivardır:
1. Akışkanlık(Rheology): Malzeme, yazıcının nozulundan rahatlıkla akabilmelive düzgün bir katman halinde serilebilmelidir. Bu özellik; karışımdaki suoranı, katkı maddeleri ve agregaların (kum, çakıl vb.) boyut ve şekilleriyledoğrudan ilişkilidir.
2. HızlıPriz Alma (Rapid Setting): Her katman, bir sonraki katmanserilene kadar yeterli sertliğe ulaşmalı ve kendi ağırlığını taşıyabilmelidir.Aksi halde yapı çöker veya deforme olur. Özellikle yüksek duvarların inşasındabu durum hayati önem taşır. Çimento veya kil bazlı karışımlara eklenen hızlıpriz aldırıcı katkılarla bu özellik sağlanır.
3. Yeterli Dayanım: Sertleşmenin ardından, malzeme yapının taşıyıcı özelliklerini karşılayacak düzeyde basınç ve çekme dayanımına sahip olmalıdır.
4. İşlenebilirlik Süresi (Open Time): Malzeme, yazıcının haznesinde veya pompalama sisteminde priz almadan belirli bir süre işlenebilir durumda kalmalıdır.
Kil, doğal ve sürdürülebilir bir malzeme olması nedeniyle 3D baskı inşaatında ilgi çekmektedir. Bununla birlikte bazı teknik zorluklar barındırır:
1. PrizAlma Süresi: Doğal kilin kuruması uzun sürebilir. Bu nedenlehızlı kuruyan özel kil karışımları geliştirilmekte; az miktarda çimento,jeopolimer veya kuruma hızlandırıcı katkılarla desteklenmektedir.
2. Suİçeriği: Akışkanlık için yeterli miktarda su gereklidir, ancakfazla su dayanımı düşürür ve büzülmeyi artırır.
3. Büzülme(Shrinkage): Kil kuruma sırasında büzülmeye meyillidir. Bu daçatlaklara yol açabilir. Lif takviyeleri veya özel agregalarla bu sorun kontrolaltına alınabilir.
4. YapısalDayanım: Tek başına kil, yüksek katlı yapılar için yeterlitaşıyıcı kapasite sunmayabilir. Bu durumda kil, 3D baskıda kalıp olarakkullanılabilir ve içi betonla doldurulabilir ya da kil–polimer kompozitler gibihibrit çözümler uygulanabilir.
Örnek: “Pylos” gibi projelerde, yerel toprak, suve bağlayıcıların bir arada kullanıldığı kil bazlı karışımlar ile büyük ölçeklimimari elemanların basılabildiği görülmektedir.
Beton, inşaat sektörünün en yaygın malzemelerinden biri olması nedeniyle 3Dbaskı için doğal bir adaydır. Ancak geleneksel beton bu teknolojiye uygundeğildir; bu nedenle özel formüle edilmiş 3D baskı betonları geliştirilmiştir:
1. YüksekAkışkanlık (High Flowability): Karışım pompalanabilir venozuldan rahatça akabilir olmalıdır. Bu genellikle süper akışkanlaştırıcıkatkılarla sağlanır.
2. YüksekYapışkanlık (High Buildability): Serilen katman, kendi ağırlığıaltında çökmeden şekil tutabilmelidir. Bu, hızlı priz aldırıcılar ve viskoziteartırıcı katkılarla mümkün olur.
3. HızlıPriz Alma: Baskı sürecinde betonun dakikalar içinde priz almayabaşlaması hedeflenir. Bu durum, priz başlangıcı ve sonu sürelerinin hassasbiçimde ayarlanmasını gerektirir.
4. Agrega Boyutu: Nozulun tıkanmaması için agrega boyutu gelenekselbetona kıyasla küçültülür; genellikle maksimum 2 mm çapında tutulur.
5. Dayanım:Sertleşmiş betonun, geleneksel betonla eşdeğer veya daha yüksek mekanik dayanım göstermesi beklenir.
Örnek: Günümüzde birçok araştırma merkezi ve firma, nanomalzemeler, özel polimerler ve fiber takviyelerle güçlendirilmiş,yüksek performanslı 3D baskı betonları geliştirmektedir.
Bu özel malzemelerin kullanılabilmesi için robotik sistemlerin kendileri degelişmiş özellikler sunmalıdır:
1. Hassas Kontrol: Robotik kollar, malzemenin katmanlar halinde doğru ve tekrarlanabilir biçimde serilmesini sağlamalıdır.
2. Malzeme Besleme Sistemi: Homojen karışımı sürekli olarak bozulabilecek güçlü pompalar ve karıştırıcılar gerekir.
3. Sensörler ve Gerçek Zamanlı Geri Bildirim: Baskı sırasında çevresel koşullar (sıcaklık, nem) ve malzeme özellikleri (viskozite, priz hızı)izlenmeli; parametreler anlık olarak ayarlanabilmelidir.
4. Mobilite(Yerinde İnşaat İçin): Büyük ölçekli yapılar için robotlar,sahada hareket edebilen mobil platformlara entegre edilmeli veya kablo tahriklisistemler gibi esnek çözümler kullanılmalıdır.
ENG
On-site robotic construction, particularly with fluid and fast-setting clay and concrete mixtures, plays a crucial role in the future of 3D-printed housing. The choice of material is critical not only for structural strength but also for the overall success of the printing process.
Material selection in 3D printing construction is critical for several key reasons:
Clay is attracting attention in 3D-printed construction due to its natural and sustainable properties. However, it presents certain technical challenges:
Example:
Projects like "Pylos" demonstrate how local soil, water, and binders can be combined in clay-based mixtures to print large-scale architectural components.
Concrete is a natural candidate for 3D printing due to its ubiquity in construction. However, traditional concrete is not suitable for this technology. Specially formulated 3D printing concretes have therefore been developed:
Example:
Numerous research centers and companies are developing high-performance 3D-printable concretes reinforced with nanomaterials, special polymers, and fibers.
To utilize these specialized materials effectively, robotic systems must also be equipped with advanced capabilities: